Nowe zasady sprzedaży kursów online i e-booków 2023
Stało się! Sprzedawcy produktów (treści i usług) cyfrowych w końcu doczekali się przepisów dotyczących ich bezpośrednio. Bez niedomówień i odniesień. Najnowsza wersja ustawy o prawach konsumenta nie tylko wprowadza definicję produktów cyfrowych, ale również kompleksowo określa zasady ich sprzedaży i zwrotów. Konkretnie i kompleksowo, czyli tak, jak to być powinno. Jak będzie wyglądać sprzedaż e-booków i kursów online po zmianach w 2023 roku? Sprawdź!
Konkretnie o treściach i usługach cyfrowych.
Od 2023 roku treści i usługi cyfrowe nie będą już magicznym, nowoczesnym wymysłem „z internetu”. Ustawa o prawach konsumenta wprowadza definicję usługi cyfrowej. Od 1 stycznia 2023 roku przedsiębiorcy oferujący e-booki czy kursy online znajdą przepisy regulujące sprzedaż ich treści i usług cyfrowych w odrębnym rozdziale 5b zatytułowanym „umowy o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej”.
Według ustawy usługi cyfrowe to takie usługi, które mają pozwalać konsumentom na:
- a) wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej,
- b) wspólne korzystanie z danych w postaci cyfrowej, które zostały przesłane lub wytworzone przez konsumenta, lub innych użytkowników tej usługi.
Usługą cyfrową (produktem cyfrowym) mogą być również inne formy interakcji za pomocą danych w postaci cyfrowej.
Z kolei „towar z elementami cyfrowymi” to produkt, który zawiera treść lub usługę cyfrową, bez której nie spełniałby swojej funkcji, jak na przykład smartwatch, czy smartphone.
Jeśli chcesz sprawdzić, czy działasz legalnie w sieci, czy Twoja strona www jest zgodna z prawem, POBIERZ BEZPŁATNIE poradnik ze wskazówkami i zadaniami >>> KLIKNIJ I POBIERZ<<<< AUDYT PRAWNY BIZNESU ONLINE I STRONY WWW!
Sprzedaż kursów online i e-booków 2023. Kiedy konsument ma otrzymać produkt (treść lub usługę) cyfrowy?
To pytanie może wydać się banalne. Pierwsza myśl brzmi „od razu”. I słusznie. Ustawa o prawach konsumenta zobowiązuje przedsiębiorcę do dostarczenia konsumentowi produktu cyfrowego „niezwłocznie po zawarciu umowy”. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy przedsiębiorca „dogada się” z konsumentem i wspólnie postanowią przesunąć termin dostarczenia treści cyfrowej.
Nowe przepisy nie tylko zobowiązują przedsiębiorcę do niezwłocznego dostarczenia treści cyfrowej, ale też określają, kiedy należy uznać, że treść cyfrowa została dostarczona. Dlaczego to takie istotne? Cóż… Ponieważ od dostarczenia treści cyfrowej może zależeć to, czy klient nabędzie uprawnienie do odstąpienia od umowy!
„Art. 43j. 1. Przedsiębiorca dostarcza konsumentowi treść cyfrową lub usługę cyfrową niezwłocznie po zawarciu umowy, chyba że strony postanowiły inaczej.
2. Treść cyfrową uważa się za dostarczoną w chwili, gdy treść cyfrowa lub środek, który pozwala na uzyskanie dostępu do treści cyfrowej lub pobranie treści cyfrowej, zostały udostępnione konsumentowi lub fizycznemu lub wirtualnemu urządzeniu, które konsument wybrał samodzielnie w tym celu, lub gdy konsument lub takie urządzenie, uzyskali do niej dostęp.
3. Usługę cyfrową uważa się za dostarczoną w chwili, gdy konsument lub fizyczne lub wirtualne urządzenie, które konsument wybrał samodzielnie w tym celu, uzyskali do niej dostęp”.
Co ważne, ciężar dowodu dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej spoczywa na przedsiębiorcy. To on jest zobowiązany wykazać, że rzeczywiście dostarczył treść cyfrową.
Termin odpowiedzialności sprzedawcy za treści cyfrowe wynosi (zgodnie z ustawą) 2 lata, licząc od chwili dostarczenia konsumentowi treści cyfrowej.
Uważaj! Klient może odstąpić od umowy.
Art. 43j – bardzo ważny przepis. Nakłada obowiązki i na przedsiębiorcę i konsumenta. Po pierwsze – przedsiębiorca ma przesłać e-booka czy kurs online niezwłocznie. Jeśli tego nie zrobi – konsument ma wezwać go do przekazania zakupionego produktu cyfrowego.
Co, jeśli przedsiębiorca nadal nie przekaże klientowi zakupionego kursu czy e-booka?
Wtedy konsument nabędzie pełne prawo do odstąpienia od umowy.
Artykuł 43j przewiduje też możliwość odstąpienia przez klienta od umowy sprzedaży treści cyfrowej bez wzywania do przesłania zakupionego produktu cyfrowego. Taka możliwość wystąpi, jeśli przedsiębiorca wprost oświadczy, że treści cyfrowej nie dostarczy albo jeśli konsument i przedsiębiorca uznają, że termin dostarczenia e-booka czy kursu online nie jest dla konsumenta odpowiedni. To samo może także wynikać z okoliczności zawarcia umowy.
Art. 43j. “(…)
4. Jeżeli przedsiębiorca nie dostarczył treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, konsument wzywa go do ich dostarczenia. Jeżeli przedsiębiorca nie dostarczy treści cyfrowej lub usługi cyfrowej niezwłocznie lub w dodatkowym, wyraźnie uzgodnionym przez strony terminie, konsument może odstąpić od umowy.
5. Konsument może odstąpić od umowy bez wzywania do dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, jeżeli:
1) z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie dostarczy treści cyfrowej lub usługi cyfrowej lub
2) konsument i przedsiębiorca uzgodnili lub z okoliczności zawarcia umowy wyraźnie wynika, że określony termin dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej miał istotne znaczenie dla konsumenta, a przedsiębiorca nie dostarczył ich w tym terminie”.
Jak wynika z powyższego – jeśli okaże się, że przedsiębiorca nie ma możliwości przesłania kursu, czy e-booka albo jeśli termin dostarczenia któregoś z tych produktów wypadnie relatywnie zbyt późno – klient będzie mógł odstąpić od umowy, a przedsiębiorca będzie zobowiązany do zwrotu ceny treści cyfrowej.
Treść cyfrowa zgodna z umową – czyli jaka?
W nowej ustawie o prawach konsumenta znajdziemy szczegółowe informacje wskazujące na, to kiedy treść czy usługę cyfrową należy uznać za zgodną z umową. Art 43k może służyć przedsiębiorcom sprzedającym e-booki czy kursy online jako „ściąga”. Szczególnie polecamy zapisać jego treść, a najlepiej wydrukować i trzymać w widocznym miejscu 🙂
„Art. 43k. 1. Treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są zgodne z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności ich:
1) opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność, funkcjonalność, kompatybilność, interoperacyjność oraz dostępność wsparcia technicznego i aktualizacji;
2) przydatność do szczególnego celu, do którego są potrzebne konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.
2. Ponadto treść cyfrowa lub usługa cyfrowa, aby mogły zostać uznane za zgodne z umową, muszą:
1) nadawać się do celów, w których zazwyczaj korzysta się z treści cyfrowej lub usługi cyfrowej tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk;
2) występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym funkcjonalność, kompatybilność, dostępność, ciągłość i bezpieczeństwo, jakie są typowe dla treści cyfrowej lub usługi cyfrowej tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter treści cyfrowej lub usługi cyfrowej oraz publiczne zapewnienia złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w jego imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie, chyba że przedsiębiorca wykaże, że:
- nie wiedział o danym publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć,
- przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakich publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób,
- publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;
3) być dostarczane z akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;
4) być zgodne z wersją próbną lub zapowiedzią, które zostały udostępnione konsumentowi przez przedsiębiorcę przed zawarciem umowy”.
Przepis ten jest bardzo kompleksowy i pokazuje, że przedsiębiorca musi spełnić szereg obowiązków.
Sprzedaż kursów online i e-booków 2023. Kiedy konsument nie może odstąpić od umowy?
Konsument nie będzie mógł odstąpić od umowy, jeśli niezgodność treści czy usługi cyfrowej z umową będzie nieistotna. W takiej sytuacji prawo chroni przedsiębiorcę, a nie konsumenta. Inaczej mówiąc, jeśli niezgodność treści czy usługi cyfrowej z umową nie można uznać za istotną, czyli wpływającą na użytkowanie i funkcjonowanie produktu cyfrowego – prawo wyłącza możliwość odstąpienia od umowy przez konsumenta.
art. 43n. “(…)
3. Konsument nie może odstąpić od umowy, jeżeli treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są dostarczane w zamian za zapłatę ceny, a brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest nieistotny. Domniemywa się, że brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest istotny”.
Sprzedaż tylko najnowszej wersji treści/usługi cyfrowej – aktualizacje.
Sprzedawco, pamiętaj, żeby zadbać o wysyłkę tylko najnowszych wersji swojego produktu cyfrowego. Jeśli sprzedawca dostarczy klientowi starszą wersję produktu cyfrowego, bez uzgodnienia tego faktu z klientem, taki produkt zostanie uznany za niezgodny z umową. Wtedy sprzedawca będzie musiał go wymienić na nowszy, ewentualnie obniżyć jego cenę lub dokonać na rzecz klienta zwrotu.
Ten przepis dotyczy bardziej sprzedawców oprogramowania, czy aplikacji, ale warto mieć go na uwadze. Kto wie, może po sprzedaży kursów online wymyślisz genialną aplikację!
„Art. 43k. (…)
7. Treść cyfrową lub usługę cyfrową dostarcza się w najnowszej wersji dostępnej w chwili zawarcia umowy, chyba że strony postanowiły inaczej”.
Co w przypadku, gdy klient nie zainstaluje aktualizacji?
Kolejny przykład regulacji chroniących przedsiębiorcę, a nie konsumenta. W przypadku sprzedaży produktów cyfrowych wymagających aktualizacji obowiązek wykonania tych aktualizacji leży po stronie konsumenta. Oznacza to, że w przypadku gdy konsument nie dokona aktualizacji oprogramowania, nie będzie mógł wysuwać w stosunku do przedsiębiorcy żadnych roszczeń związanych z niezgodnością produktu cyfrowego, czy treści cyfrowej z umową.
Oznacza to, że ustawodawca zwalnia przedsiębiorcę z odpowiedzialności związanej z utrzymywaniem produktu cyfrowego w najnowszej możliwej wersji.
Dzieje się to jednak pod pewnymi warunkami. Przedsiębiorca musi po pierwsze poinformować konsumenta o dostępnej, najnowszej aktualizacji i dodatkowo o konsekwencjach, jakie będą się wiązać z niezainstalowaniem jej przez konsumenta. Po drugie, jeśli konsument nie zainstaluje aktualizacji albo zainstaluje ją nieprawidłowo, to nie może to wynikać z błędów zawartych w instrukcji dotyczącej instalacji, którą przedsiębiorca przekazał konsumentowi.
art. 43k. “(…)
4. Jeżeli konsument nie zainstaluje w rozsądnym czasie aktualizacji dostarczonych przez przedsiębiorcę zgodnie z ust. 3, przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności za brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową wynikający wyłącznie z braku aktualizacji, jeżeli:
1) poinformował konsumenta o aktualizacji i konsekwencjach jej niezainstalowania;
2) niezainstalowanie lub niewłaściwa instalacja aktualizacji nie wynikały z błędów w instrukcji instalacji dostarczonej przez przedsiębiorcę”.
„Ten e-book jest wadliwy!” Czyli o zwrotach treści lub usług cyfrowych.
Znamy już definicję treści cyfrowej zgodnej z umową. I naprawdę warto potraktować ją bardzo poważnie. W przypadku otrzymania przez klienta kursu czy e-booka, który z umową zgodny nie będzie – wtedy klient będzie mógł żądać od przedsiębiorcy, aby ten doprowadził zakupiony produkt cyfrowy do zgodności z umową. W skrajnych przypadkach konsument nabędzie też uprawnienie do odstąpienia od umowy i zwrotu treści cyfrowej!
„Art. 43m.
- Jeżeli treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są niezgodne z umową, konsument może żądać doprowadzenia do ich zgodności z umową.
- Przedsiębiorca może odmówić doprowadzenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową, jeżeli doprowadzenie do zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy.
- Przy ocenie nadmierności kosztów dla przedsiębiorcy uwzględnia się wszelkie okoliczności sprawy, w szczególności znaczenie braku zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową oraz wartość treści cyfrowej lub usługi cyfrowej zgodnych z umową.
- Przedsiębiorca doprowadza treść cyfrową lub usługę cyfrową do zgodności z umową w rozsądnym czasie od chwili, w której przedsiębiorca został poinformowany przez konsumenta o braku zgodności z umową, i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta, uwzględniając ich charakter oraz cel, w jakim są wykorzystywane. Koszty doprowadzenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową ponosi przedsiębiorca”.
Klient może żądać, aby e-book czy kurs zostały przez sprzedawcę doprowadzone do zgodności z umową… w rozsądnym terminie. Co, jeśli sprzedawca nie da rady tego dokonać? Albo będzie to dla niego zbyt kosztowne?
Wtedy konsument może żądać od sprzedawcy, aby ten obniżył cenę produktu cyfrowego. Takie obniżenie ceny może być dokonane stosunkowo, w zależności od stopnia braku zgodności treści lub usługi cyfrowej z umową. Alternatywnie, konsument może odstąpić od umowy, czyli zwrócić produkt cyfrowy i otrzymać zwrot jego pełnej ceny.
Uwaga! To, z którego uprawnienia konsument skorzysta, po ewentualnej naprawie produktu (obniżenie ceny, lub zwrot) zależy tylko i wyłącznie od woli samego klienta.
„Art. 43n. 1. Jeżeli treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są niezgodne z umową, konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, gdy:
1) doprowadzenie do zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest niemożliwe albo wymaga nadmiernych kosztów stosownie do art. 43m ust. 2 i 3;
2) przedsiębiorca nie doprowadził treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową zgodnie z art. 43m ust. 4;
3) brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić treść cyfrową lub usługę cyfrową do zgodności z umową;
4) brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze środka ochrony określonego w art. 43m;
5) z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.
2. Obniżona cena musi pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość treści cyfrowej lub usługi cyfrowej niezgodnych z umową pozostaje do wartości treści cyfrowej lub usługi cyfrowej zgodnych z umową. Jeżeli umowa stanowi, że treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są dostarczane w częściach lub w sposób ciągły, przy obniżeniu ceny należy uwzględnić czas, w którym treść cyfrowa lub usługa cyfrowa pozostawały niezgodne z umową.
3. Konsument nie może odstąpić od umowy, jeżeli treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są dostarczane w zamian za zapłatę ceny, a brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest nieistotny. Domniemywa się, że brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest istotny”.
„Art. 43o. (…)
3. Przedsiębiorca może żądać zwrotu nośnika materialnego, na którym dostarczył treść cyfrową, w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy. Konsument zwraca nośnik niezwłocznie i na koszt przedsiębiorcy”
Sprzedaż kursów online i e-booków 2023. Obowiązki przedsiębiorcy po odstąpieniu od umowy przez klienta
Po odstąpieniu od umowy przez konsumenta przedsiębiorca musi zwrócić mu pełną cenę zakupionego produktu, w terminie nieprzekraczającym 14 dni. Termin ten liczymy od dnia otrzymania oświadczenia klienta o odstąpieniu od umowy. To samo dotyczy przypadków, kiedy klient domaga się obniżenia ceny.
Dodatkowo przedsiębiorca nie będzie mógł korzystać z danych przekazanych przez konsumenta, innych niż dane osobowe dostarczone czy wytworzone w trakcie użytkowania otrzymanej i zwróconej treści cyfrowej. Ustawa przewiduje jednak pewne wyjątki. Przedsiębiorca będzie mógł wykorzystywać, dane wytworzone przez konsumenta wspólnie z innymi konsumentami, którzy nadal mogą z nich korzystać. Podobnie dane, które zostały połączone przez przedsiębiorcę z innymi danymi i nie mogą zostać rozłączone bez nadmiernych trudności.
art. 43o. “(…)
6. Przedsiębiorca ma obowiązek dokonać zwrotu konsumentowi ceny należnej wskutek skorzystania z prawa odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy lub obniżeniu ceny”.
Podsumowanie
Nowe przepisy z jednej strony są ogromną rewolucją w prawach konsumenta, z drugiej jednak wprowadzają jasne zasady postępowania, zarówno jeśli chodzi o sprzedawców, jak i konsumentów. Pozytywną zmianą jest uregulowanie kwestii sprzedaży produktów cyfrowych. Od ich definicji, po samą procedurę ich sprzedaży. Nowe przepisy powinny ujednolicić i rozjaśnić relacje pomiędzy konsumentami a sprzedawcami, jednocześnie oswajając konsumentów z coraz bardziej powszechnymi e-bookami i kursami online.
Więcej o zwrotach 2023 (nie tylko treści cyfrowych) przeczytasz w TYM ARTYKULE.
Zobacz również:
Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji z radcą prawnym w tym zakresie, skontaktuj się ze mną. Z przyjemnością omówię z Tobą WYBRANE TEMATY od strony prawno-praktycznej. Napisz do mnie tutaj >> kontakt@legalnybiznesonline.pl
Wszystkiego Legalnego!
Ilona Przetacznik
Stan prawny na dzień 10 stycznia 2023 roku.
Obrazek wyróżniający źródło: https://unsplash.com/photos/gXsJ9Ywb5as
