Współpraca z influencerami. 5 ważnych zasad i kar dla influencerów
139 tys. zł kary nałożył UOKIK na znanych influencerów za brak współpracy. Ale to nie oznacza, że nie nałoży na tych mniej znanych. Współpraca z influencerami wymaga spełnienia określonych zasad. Tak samo, jak każda inna współpraca, obwarowana jest przepisami prawnymi oraz… umowami!
Przeczytaj ten artykuł uważnie, jeśli:
- jesteś firmą, która chce, aby influencer promował jej produkty w przyszłości
- jesteś agencją, która współpracuje z influencerami
- jesteś influencerem, który marzy o współpracach z markami lub je planuje.
Zasady bezpieczeństwa przy współpracy z influencerami są proste, rekomendacje zachowań także, przepisy też dosyć klarowne. Więc dlaczego influencerzy otrzymali kary?
Na pewno też dla przykładu.
A bezpośrednim powodem był brak współpracy z UOKIK. Podobnie nakładane są kary z tytułu RODO, gdy nie współpracuje się z organem (w tym wypadku z PUODO – Prezesem UODO – ale dzisiaj nie o tym, bo już kiedyś pisałam w tym temacie).
Nie jest wykluczone, że otrzymają też kary za brak przestrzegania zasad prawidłowej współpracy z markami (a tym samym, za naruszenie przepisów prawa).
Współpraca z influencerami – 5 zasad, których należy przestrzegać, aby uniknąć kary z UOKIK
W dzisiejszym wpisie chcę przybliżyć Ci ważne zasady współpracy na linii influencer – marka.
Jeśli więc jesteś firmą, która marzy o takiej współpracy, bo wie, że jej sprzedaż wystrzeli w kosmos – bądź uważny.
Jeśli jesteś influencerem, który pieczołowicie buduje swój wizerunek oraz zaufanie do siebie, to tym bardziej bądź ostrożny.
Zaufanie budowane latami można zniszczyć nawet w jeden dzień! Myślę, że nie warto.
Jeśli z kolei, jako agencja, firma lub influencer potrzebujesz pomocy w zakresie sporządzenia umowy i odpowiedniego zabezpieczenia siebie, swoich interesów, czy po prostu stworzenia “sprawiedliwego dealu” – napisz do mnie na kontakt@legalnybiznesonline.pl. Taką umowę możesz później wielokrotnie używać, więc warto w nią raz zainwestować! 🙂
1. Weryfikacja oferty komercyjnej współpracy
Powinien to zrobić zarówno influencer, jak i agencja poszukująca influencera na zlecenie.
- Czy to prawdziwa firma?
- Czy to rzetelna firma?
- Jakiej jakości są produkty?
- Czy pozwala je najpierw przetestować, a może testy zrobi influencer w ramach umowy na określonych zasadach?
- Czy można dać prawdziwą opinię, która niekoniecznie będzie pozytywna?
- Czy agencja wysyła umowę?
- Jak rozlicza umowę? Może to barter?
- Kiedy następuje płatność?
2. Umowa i ustalenie warunków współpracy – dokładnie!
Co i jak oznaczać, ile razy, kiedy, czy zostaje na wallu, czy nie, itd. To bardzo ważne elementy. Należy też pamiętać o RODO, poufności, czy informowaniu o współpracy. A nawet o tajemnicy przedsiębiorstwa.
Wielokrotnie strony były zaskakiwane tym, że np. firma wysyła produkt, oczekuje, że influencer zrobi “nie wiadomo co”, a influencer wrzuca krótkie story jak otwiera pudełko. I nadchodzą nieporozumienia….
Umowa i warunki współpracy powinny jasno określać co otrzyma influencer, w jakiej formie dojdzie do promocji, ile postów zostanie opublikowanych, czy będzie video i jak długo będzie trwać, czy posty pozostaną na wallu na zawsze, czy też influencer może je usunąć po jakimś czasie, itd.
Tutaj trzeba pamiętać, że jeśli influencer nie prowadzi firmy, czyli nie rozlicza się “na fakturę” to wówczas wchodzimy w kwestie barteru albo zlecenia.
Umowę barterową trzeba odpowiednio sformułować, a następnie odpowiednio księgowo rozliczyć.
3. Unikanie scamu!
Czym jest scam? To trochę wiąże się z punktem nr 1. Głównie polega to jednak na fałszywych linkach. Influencer zachęca do zakupu produktu, wrzuca linki na stories, po czym okazuje się, że to wyłudzenia, produkt nie przychodzi do klientów, zamiast produktu szytego w Polsce o dobrej jakości, przychodzi coś totalnie odmiennego.
To najważniejsze cechy.
W Polsce było już kilka takich głośnych spraw.
Na pewno, w umowie o której pisałam w punkcie 2, należy zapewnić sobie możliwość wydania rzetelnej opinii (nie zawsze super-pozytywnej) albo otrzymanie produktu wcześniej do testów.
4. Poprawne oznaczanie współprac, czyli UOKiK w akcji
Dochodzimy trochę do sedna. W jednym z ostatnich moich newsletterów informowałam o tym, jak te współprace oznaczać. Znajdziesz też szybką ściągę w rolce na moim Instagramie.
UOKIK dużo radzi na swoim profilu instagramowym jak i na swojej stronie internetowej.
Ważne jest, aby wyraźnie podkreślić, że jest to współpraca komercyjna. Samo “ad” z angielskiego, albo samo “współpraca” może okazać się niewystarczające.
5. Współpraca z urzędem, w szczególności UOKIK!
Organ wysyła do Ciebie pismo, żebyś złożył wyjaśnienia, a Ty masz to w nosie? Po co odpisywać?
A no, na przykład po to, aby UOKIK nie nałożył na Ciebie kary w wysokości kilku(dziesięciu) tysięcy złotych!
UOKIK wyraźnie podkreślił, że influencerzy, do których napisał z prośbą o wyjaśnienie nie odpisali, ignorowali te wezwania. A bez tego on nie może prowadzić sprawy i poznać szczegóły oraz po której stronie były naruszenia. Dlatego dostali kary za brak współpracy!
Jakie to kary?
Łącznie 139 tys. zł!
Kto je otrzymał?
Ci najbardziej znani, w różnych wysokościach.
Influencerzy, którzy otrzymali kary od UOKIK – o co chodziło?
Do niechlubnego grona zaliczają się:
- Maffashion Julia Kuczyńska z karą 30 000 zł
- Kruszwil z karą 50 000 zł
- Marcin Dubiel z karą 25 000 zł
- Marley – Marlena Sojka z karą 4000 zł
- Paweł Malinowski z karą 20 000 zł
- Marcin Malczyński z karą 10 000 zł
W większości przypadków chodziło o wszczęcie postępowania ze względu na podejrzenie, że na swoich kanałach na portalach społecznościowych zamieszczali wpisy, których charakter wskazywał, że mogą być sponsorowane.
Trzeba pamiętać, że UOKIK wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające, mające na celu wstępne ustalenie, czy działania podejmowane przez podmioty publikujące treści reklamowe na portalach społecznościowych (Instagram, Facebook, Youtube, TikTok, blogi) nie wprowadzają konsumentów w błąd w zakresie sposobu prezentowania treści reklamowych na ww. portalach społecznościowych, co mogłoby naruszyć przepisy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
Prezes Urzędu wezwał do odpowiedzi na pytania dotyczące:
- współpracy z agencjami reklamowymi/influencerskimi,
- współpracy z innymi reklamodawcami,
- zasad oznaczania wpisów jako reklamowe na swoich kontach na portalach społecznościowych,
- do przedłożenia umów zawartych z agencjami reklamowymi/influencerskimi oraz reklamodawcami,
- podania informacji, czy otrzymywał korzyści inne niż w wynagrodzeniu pieniężnym w zamian za publikację wpisu na swoim koncie portalu społecznościowego.
Jakie kary może nałożyć UOKIK na influencerów?
Zgodnie z art. 106 ust. 2 pkt 2 uokik Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000 000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu między innymi na podstawie art. 50 ww. ustawy bądź udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji.
Jak wynika z powyższego, nie warto nie współpracować z organami.
UOKIK wysłał wiele pism, które zostały bez odpowiedzi. To narażanie się na kary na własne życzenie.
Trzeba też wspomnieć, że kara główna dopiero przed influencerami. Te kary otrzymali tylko za brak współpracy w postępowaniu wyjaśniającym.
Po co te kary dla influencerów?
Celem kary pieniężnej nakładanej na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 2 uokik jest zdyscyplinowanie uczestników i realizacja zasady ekonomiki postępowania prowadzonego w interesie publicznym.
Tak napisał UOKIK wprost.
Wprawdzie np. Maffashion w końcu odpisała na jedno pismo UOKIK wskazując brak złych intencji. UOKIK uznał jednak, że to nie może być uznane za okoliczności uzasadniające odstąpienie od nałożenia kary lub okoliczności łagodzące przy określaniu wymiaru kary pieniężnej.
Prezes odniósł się też do obowiązków przedsiębiorcy. Jeśli masz więc wpisany adres w CEIDG (a wcale nie musisz ;)) to wówczas musisz odbierać korespondencję.
Dodatkowo, w pismach z UOKIK było zagrożenie karami za brak odpowiedzi.
Ignorancja więc nie popłaca…
Potrzebujesz pomocy w zredagowaniu odpowiedzi do organu i zaplanowaniu ścieżki postępowania w swojej konkretnej sprawie tak, aby była ona dla Ciebie jak najkorzystniejsza? Napisz do mnie na kontakt@legalnybiznesonline.pl. Pomogę!
Jesteś agencją i chcesz odpowiednio zająć się współpracą z influencerami? Zadbaj o porządną umowę i napisz do mnie w tym celu! Nie narażaj się na utratę profesjonalnego wizerunku i … klienta w postaci influencera.
Współpraca z agencją – uwaga na to!
Krushwil, który de facto otrzymał największą karę, pomimo że w sumie od razu odpisał.
Wyjaśnił, że wpisy reklamowe były zatwierdzane przez agencję i nie wie, czy agencja wymagała przestrzegania zasad, kodeksu dobrych praktyk lub oznaczania wpisów jako reklamowe. Poinformował również, że w 2021 r. nie zawarł żadnych umów bezpośrednio z reklamodawcą. Jednocześnie poinformował o zawarciu umowy ustnej w 2021 r. na podstawie której otrzymywał wynagrodzenie w postaci produktów. W odpowiedzi na pytanie dotyczące oznaczania wpisów z własnej inicjatywy stwierdził, że nie oznaczał ich z własnej inicjatywy.
Później jednak “zerwał kontakt z UOKIK”… No i się zaczęło…
Ostatecznie odezwał się i wskazał przyczyny nieudzielenia informacji. Były to:
- nieskonsultowanie się z prawnikiem,
- prowadzenie działalności gospodarczej przez niecałe 3 lata,
- brak doświadczenia w załatwianiu spraw z takimi urzędami jak UOKiK,
- natłok obowiązków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- a w szczególności przebranżawianie się przedsiębiorstwa,
- utworzenie nowej spółki,
- spadek obrotów firmy,
- kontrola urzęduskarbowego,
- powierzenie wysłania odpowiedzi na pismo osobie, która tego nie dopilnowała.
UOKIK uznał, że nie mogą być one uznane za okoliczności uzasadniające odstąpienie od nałożenia kary lub okoliczności łagodzące przy określaniu wymiaru kary pieniężnej.
Przedsiębiorca ma obowiązek zorganizować swoją działalność w ten sposób, by przekazywać informacje i dokumenty na żądanie Prezesa UOKiK. Jeżeli przedsiębiorca nie może dotrzymać terminu wskazanego mu w wezwaniu Prezesa UOKiK, to powinien on wnioskować o jego przedłużenie. Kruszwil nie złożył takiego wniosku, mimo że wezwanie Prezesa UOKiK odebrał i mógł zapoznać się z treścią pytania, w wyznaczonym terminie oraz pouczeniem z tytułu nieudzielenia informacji.
Uff, tak to wyglądało. Opisałam Ci głębiej dwa przypadki braku współpracy opierając się na decyzjach UOKIK. Są one oczywiście jawne, więc jeśli chcesz poznać więcej szczegółów po prostu skieruj się na stronę UOKIK.
Przedsiębiorca musi być świadomy wielu obowiązków. Dlatego właśnie stworzyłam praktyczny bezpłatny dla Ciebie poradnik. Podając swój adres e-mail poznasz 17 elementów, o których musi pomyśleć przedsiębiorca w swoim biznesie. A o których mogłeś nie wiedzieć!
Zapiszesz się tym samym na mój newsletter (co wtorek wysyłam prawne wskazówki i przemyślenia – warto!).
Wszystkiego Legalnego!
Ilona Przetacznik
Stan prawny na dzień: 10.07.2022
Ilona Przetacznik
Cześć! Nazywam się Ilona Przetacznik i jestem radcą prawnym. Pokazuję małym przedsiębiorcom na co zwrócić uwagę podpisując umowę oraz wskazuję legalną stronę biznesów online.
