Każdy influencer musi to wiedzieć. Rekomendacje prezesa UOKiK

Czas czytania: 7 minut

Jeszcze we wrześniu 2022 roku ukazały się rekomendacje prezesa UOKiK, dotyczące oznaczania treści reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych. Jest to dokument, na który czekał chyba każdy influencer i choć część nadal może mieć drobne wątpliwości, to zdecydowana większość odetchnęła z ulgą. Co to znaczy dla influencerów? Nareszcie wiadomo, jak to robić, aby robić to legalnie i nie trzeba obawiać się już tak bardzo kar, które otrzymała część z nich.

Rekomendacje są dla Ciebie, jeśli jesteś:

• twórcą online,
• reklamodawcą,
• agencją PR,
• przedsiębiorcą,
• konsumentem.

“Prawidłowe oznaczanie treści reklamowych przez influencerów jest obowiązkiem wynikającym z zasad etyki i prawa”.

To pierwsze słowa, które możemy przeczytać już we wprowadzeniu. Są bardzo istotne, ponieważ nikt nie powinien wprowadzać w błąd konsumenta i zatajać ważnych informacji, które mogą wpłynąć bezpośrednio na korzyść finansową drugiej strony. Konsument powinien wiedzieć, czy dany przekaz jest neutralny, czy też handlowy, aby móc świadomie zdecydować o tym, co chce zrobić.

Definicje i regulacje prawne

Przede wszystkim, opracowane zostały definicje, które jak dotąd nie zostały prawnie zdefiniowane lub wymagały dostosowania. Znajdziemy więc definicję influencera, reklamy, agencji reklamowej, reklamodawcy, mediów społecznościowych czy też obserwatorów.

Przykład:

“Reklama – przekaz handlowy zmierzający do promocji sprzedaży lub odpłatnego korzystania z towarów lub usług. Reklamą jest też autopromocja, czyli reklama produktów lub usług własnych (por. art. 4 pkt 17 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji). Ponadto reklamą jest przekaz handlowy zmierzający do promowania marki”.

Dzięki pojęciom, które zostały wyszczególnione, influencerzy, którzy zaznajomią się z tymi rekomendacjami, nie powinni już mieć wątpliwości co jest czym.

Ze względu na fakt, że nie ma obecnie przepisów wprost regulujących sposoby oznaczania materiałów reklamowych w social mediach, prawdopodobnie część osób naginała zasady. Jednak prawo wskazuje precyzyjnie, że treści te nie mogą wprowadzać konsumentów w błąd. Influencerzy, którzy, świadomie lub nie, nie oznaczali materiałów reklamowych, nie odróżniając ich od tych niekomercyjnych, działali niezgodnie z prawem.

Dlatego więc warto przytoczyć pewne nieuczciwe praktyki rynkowe i ustawy, które im przeciwdziałają:

• Art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym – zaniechanie wprowadzające w błąd, czyli pomijanie ważnych informacji, które są potrzebne konsumentowi do podjęcia decyzji.
• Art. 7 pkt 11 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym – kryptoreklama, która polega na “wykorzystywaniu treści publicystycznych w środkach masowego przekazu w celu promocji produktu, w sytuacji, kiedy influencer zapłacił za reklamę”, a nie wynika to z przekazywanych przez niego treści.
• Art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – czyn nieuczciwej konkurencji, który polega na wypowiedziach, które mają zachęcać konsumenta do nabycia usług lub towarów, a które sprawiają wrażenie neutralnych informacji.

Jeśli chcesz sprawdzić, czy działasz legalnie w sieci, czy Twoja strona www jest zgodna z prawem, POBIERZ BEZPŁATNIE poradnik ze wskazówkami i zadaniami >>> KLIKNIJ I POBIERZ<<<< AUDYT PRAWNY BIZNESU ONLINE I STRONY WWW!

Współprace komercyjne a oznaczanie treści przez influencerów w 2022 roku

Można wyróżnić kilka rodzajów współprac komercyjnych, które różnią się sposobem zawarcia umowy czy też formą wynagrodzenia. Jednak ważnym aspektem jest to, że niezależnie od rodzaju współpracy, którą podjął influencer, “każda reklama – czyli treść komercyjna lub materiał reklamowy” – musi być odróżniona od informacji, która nią nie jest, czyli informacji neutralnej.

Załóżmy, że otrzymujesz produkt, który przeznaczony jest wyłącznie do testowania (np. przedpremierowo), aby opublikować jego recenzję w social mediach i zwrócić go – wówczas wystarczy, że poinformujesz swoich obserwatorów o tym, od kogo jest dany produkt i w jakim celu go otrzymałeś, a także, że nie pozostaje on w Twoim posiadaniu, ponieważ musiałeś go później zwrócić. Nie musisz oznaczać materiału jako reklamowy.

W dokumencie przedstawiono kilka przykładów współprac komercyjnych, więc jeśli masz wątpliwości – koniecznie tam zajrzyj.

Autopromocja i prezenty – sposoby oznaczania przez influencerów

Autopromocja to promocja własnej marki, własnych usług i produktów. Jest to zmiana szczególnie ważna, ponieważ dotychczas niestosowana. Jeśli jesteś influencerem i wyprodukowałeś serię koszulek lub bluz, które promujesz na swoim profilu w social mediach i zachęcasz do zakupu swoich obserwatorów – wówczas musisz oznaczyć takie reklamy jako autopromocja. Również w przypadku promowania swojego e-booka czy jakiegokolwiek innego produktu musisz dodać takie oznaczenie. Promocja własnej marki należy do komercyjnej sfery działań influencera – pamiętaj o tym.

Jeśli jako influencer nie jesteś pewny, czy materiał, który zamierzasz opublikować, jest reklamą – oznacz go. Pokażesz, że działasz legalnie i szanujesz swoich obserwatorów.

Ważnym aspektem są także prezenty otrzymywane od marek. Kiedy otrzymujesz go po raz pierwszy, nie musisz oznaczać go jako materiał reklamowy, ale powinieneś o tym poinformować odbiorców. W przypadku kolejnych prezentów od danej marki każdorazowo musisz oznaczyć materiał jako reklamowy.

Jak w takim razie oznaczać materiały?

Oznaczanie dwupoziomowe – warto korzystać zarówno z funkcjonalności, jakie daje platforma, jak i oznaczać je ręcznie, dodając taką informację w opisie, na zdjęciu czy też filmie.  

Oznaczenie materiałów reklamowych jest czytelne, jeśli jest:

• w widocznym miejscu,
• wyróżnia się od pozostałej treści,
• napisane wyraźnym fontem,
• w języku, w którym prowadzony jest dany profil,
• napisane z użyciem form jednoznacznie wskazujących na charakter komercyjny.

Influencerzy prowadzący kanał po polsku, powinni oznaczać w tym języku treści reklamowe.

Jakie określenia są rekomendowane? Przykłady:

• #reklama lub [reklama],
• #materiałreklamowy lub [materiał reklamowy],
• #rekalamasponsorowana,
• #płatnawspółpraca lub [płatna współpraca],
• #prezent lub [prezent],
• #autopromocja lub [autopromocja].

Jakich oznaczeń unikać?

• oznaczeń w innym języku niż ten, w którym prowadzone jest konto,
• w niejednoznacznej formie: #współpraca, Materiał powstał we współpracy z…,
• w skrótowych formach jak: #ad, #promo, #rek.

Zachęcam do przeczytania rekomendacji, ponieważ znajduje się tam wiele przykładów, które mogą rozwiać ewentualne wątpliwości.

ZOBACZ PRAKTYCZNĄ KARUZELĘ NA MOIM INSTAGRAMIE W TYM TEMACIE >

 

Jako influencer powinieneś wiedzieć, jak legalnie zdobywać klientów i sprzedawać w social mediach. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak to robić, zachęcam do zakupu webinaru i zdobycia praktycznej wiedzy, która pomoże ci to osiągnąć >>> KLIKNIJ I PRZEJDŹ DO SKLEPU<<<<

Jakie konsekwencje prawne mogą spotkać influencerów?

Influencerzy, którzy będą nieprawidłowo oznaczać treści reklamowe, poniosą konsekwencje prawne. Można podzielić je na dwie grupy.

Konsekwencje publicznoprawne (administracyjnoprawne)

“Prezes UOKiK może stwierdzić stosowanie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów przez przedsiębiorcę, który dopuszcza się nieuczciwych praktyk rynkowych. Dotyczy to m.in. zaniechania wprowadzającego w błąd, w związku z oznaczeniem materiałów reklamowych lub stosowania kryptoreklamy (por. art. 24 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów)”.

W takiej sytuacji Prezes UOKiK może między innymi nakazać przedsiębiorcy:

• “zapłatę kary pieniężnej do 10 proc. obrotu,
• zaniechanie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów,
• usunięcie trwających skutków naruszenia (w tym zamieszczenie oświadczeń w formie i treści wskazanej w decyzji Prezesa UOKiK)”.

*Zgodnie z art. 26-27 i 106, ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 16 lutego 2007 roku.

Konsekwencje prywatnoprawne (cywilnoprawne)

Konsumenci, którzy uważają, że przedsiębiorca, w tym przypadku influencer, stosował wobec nich nieuczciwą praktykę, mogą domagać się na przykład:

• naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, 
• zaniechania danej praktyki,
• “zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów”.

*Zgodnie z art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Dodatkowo konkurencja danego przedsiębiorcy może domagać się między innymi:

• naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, 
• zaniechania danej praktyki,
• usunięcia skutków tej praktyki.

*Zgodnie z art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

PRAKTYCZNĄ INFOGRAFIKĘ W TEMACIE KAR I ICH UNIKNIĘCIA ZNAJDZIESZ NA MOIM INSTAGRAMIE TUTAJ >

Jeśli interesuje Cię zagadnienie kar, które mogą otrzymać influencerzy i konsekwencje błędnego oznaczania współprac, zapraszam do innego artykułu Współpraca z influencerami. 5 ważnych zasad i kar dla influencerów, poświęconemu właśnie tej tematyce.

Kategorie specjalne i zakazane

Niewątpliwie, warto wspomnieć o kategoriach produktów lub usług, o których influencerzy powinni pamiętać i których reklama jest uregulowana przepisami prawa. Nałażą do nich:

• “Produkty alkoholowe – ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

• Produkty tytoniowe – ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych,

• Leki – ustawa z dnia 6 września 2001 r. prawo farmaceutyczne,

• Suplementy diety – ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia,

• Produkty i usługi finansowe – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim,
• Gry hazardowe – ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych”.

Mam nadzieję, że temat ten nie będzie sprawiał Ci już trudności, daj znać co o tym sądzisz.  

Artykuł powstał na podstawie ebooka, przygotowanego przez UOKIK, więc jeśli ten temat Cię zaciekawił, zapraszam do jego pobrania i zapoznania się z treścią, która nie została tu przytoczona. Jest bardzo wartościowy i każdy influencer musi znać te zasady. 

Webinar już za nami, ale ciągle możesz go obejrzeć. Zapoznaj się z czekającymi nas zmianami i przygotuj na nie. Kliknij w grafikę poniżej i kup już teraz! Zapoznaj się również z produktami, których będziesz potrzebować, gdy zmiany wejdą, a ja udostępnię ich aktualizację. Na razie możesz kupić je taniej, jednak po zaktualizowaniu cena pójdzie w górę, ponieważ to ogrom pracy. 

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji z radcą prawnym w tym zakresie, skontaktuj się ze mną. Z przyjemnością omówię z Tobą WYBRANE TEMATY od strony prawno-praktycznej.  Napisz do mnie na ten e-mail >> kontakt@legalnybiznesonline.pl

Wszystkiego Legalnego!

Ilona Przetacznik

 

Stan prawny na dzień 13.10.2022 r.

Obrazek wyróżniający źródło: https://unsplash.com/photos/Vbt1zTCsSNA