Ważne aspekty pracy zdalnej, o których powinieneś wiedzieć

Czas czytania: 7 minut

Współczesny rynek pracy charakteryzują zmiany nie tylko pod kątem organizacji pracy i form zatrudnienia pracownika, ale także sposobu wykonywania przez niego obowiązków pracowniczych. Rozwój technologii informatycznych i nowoczesnych form zarządzania, a także dostrzeżenie potencjału elastycznego modelu pracy sprawiły, że praca zdalna jest pożądana już nie tylko przez pracowników. Staje się również modelem często rekomendowanym przez samych pracodawców. Na czym polega praca zdalna? Jakie prawa i obowiązki narzuca na obie strony umowy praca z domu? A w końcu – czy praca zdalna ma jakieś wady?

Praca zdalna – co to znaczy i na czym polega?

Praca na odległość, praca z domu, home office, praca online czy nawet e-praca. Pod takimi określeniami funkcjonuje coraz popularniejszy model organizacji pracy, jakim jest praca zdalna. Ta często utożsamiana bywa z tak zwaną telepracą, która definiowana jest przez art. 675 Kodeksu pracy.

Według niego telepraca to: praca wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

Wobec tego jeśli pracownik wykonuje swoją pracę poza siedzibą zatrudniającego, robi to regularnie i wykorzystuje do tego np. internet, to taki model pracy w świetle przepisów uznany jest za telepracę. Czy jednak nazywanie go również pracą zdalną na pewno jest słuszne? Nie do końca. Telepraca nakłada na pracodawcę szereg obowiązków, takich jak chociażby dostarczenie sprzętu czy ponoszenie kosztów jego eksploatacji. Takiego obowiązku nie ma w przypadku pracy zdalnej.

UWAGA:

Podstawą prawną pracy zdalnej jest art. 3 Ustawy z 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Powyższy artykuł stanowi, iż: w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).

Jeśli chcesz sprawdzić czy działasz legalnie w sieci, czy Twoja strona www jest zgodna z prawem, POBIERZ BEZPŁATNIE poradnik ze wskazówkami i zadaniami >>> KLIKNIJ I POBIERZ<<<< AUDYT PRAWNY BIZNESU ONLINE I STRONY WWW!

Reasumując, aby model pracy miał znamiona pracy zdalnej, muszą zostać spełnione następujące warunki:

• praca wykonywana jest na polecenia pracodawcy,
• określona jest w umowie o pracę,
• wykonywana jest poza siedzibą zatrudniającego,
• wykonywana jest przez czas oznaczony.

W tym miejscu warto zadać sobie również pytanie, czym tak naprawdę jest praca zdalna. Jest niczym innym jak organizacją pracy funkcjonującą zgodnie z zasadami firmy. Pracownik realizuje swoje obowiązki poza siedzibą przedsiębiorstwa i wykorzystuje w tym celu środki komunikacji elektronicznej. Na podstawie tego możemy wnioskować, że praca zdalna w domu dotyczy przede wszystkim miejsca wykonywania obowiązków, a nie samego charakteru pracy.

UWAGA:

W maju 2021 roku Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii skierowało do konsultacji międzyresortowych projekt nowelizacji Kodeksu pracy. Zawierał zapis dotyczący instytucji pracy zdalnej. Dwa miesiące później do konsultacji trafiła druga wersja projektu. Aktualnie przepisy dotyczące świadczenia pracy zdalnej znajdują się na etapie opiniowania.

Główną zmianą zakładaną przez projekt nowelizacji jest zastąpienie przepisów dotyczących telepracy przepisami o pracy zdalnej. Ma być ona dobrowolną formą wykonywania obowiązków służbowych, zależną od woli obu stron.

Kolejne założenie zawarte w wymienionym wyżej projekcie brzmi: Praca zdalna będzie mogła być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w tym w miejscu zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Zatem możliwa będzie zarówno całkowita, jak i hybrydowa praca zdalna – stosownie do potrzeb i uzgodnień pracownika i pracodawcy.

Praca zdalna – rekrutacja

Rekrutacja do pracy zdalnej, która ma odbywać się w zaciszu własnych czterech ścian, często przeprowadzana jest na dokładnie takiej samej zasadzie jak w przypadku naboru do standardowej pracy stacjonarnej. Niemniej, rekruterzy coraz chętniej zamiast osobistego spotkania z kandydatem stawiają na rozmowę telefoniczną czy spotkanie przez komunikator wideo.

Taka forma najczęściej praktykowana jest jako pierwszy etap rekrutacji. Ma on na celu wstępne rozpoznanie i sprawdzenie, czy dany kandydat odpowiada wymaganiom na dane stanowisko i czy warto zaprosić go na osobistą rozmowę w firmie. Etapowi temu często towarzyszy także zlecenie wykonania pewnego zadania czy testu mającego sprawdzić wiedzę i kwalifikacje kandydata. 

Z kolei z punktu widzenia pracodawcy, który zdecyduje się na zatrudnienie pracownika zdalnego, proces rekrutacji powinien rozpocząć się od przeanalizowania kilku najważniejszych kwestii. Po pierwsze, warto zastanowić się, czy pracownik na danym stanowisku na pewno będzie w stanie sprawnie funkcjonować w modelu zdalnym. Model ten zasadny jest tylko w przypadku niektórych zawodów.

Weźmy także pod uwagę zakres kompetencji menedżerów, którzy mają zarządzać pracownikami na odległość. Mowa tutaj nie tylko o umiejętności skutecznego nadzorowania pracy wykonywanej z domu, ale także umiejętności motywowania pracowników czy wsparcia ich i pomocy udzielanej na odległość.

W jakich zawodach możliwa jest praca zdalna w domu?

Praca zdalna w domu na pełen etat czy praca zdalna dodatkowa? Wykonywanie obowiązków w modelu hybrydowym czy praca online? A może praca zdalna zlecenie? Niezależnie od tego, jaki model pracy leży w kręgu naszych zainteresowań, warto wiedzieć, że specyfika pracy online w naturalny sposób wyklucza z takiego modelu niektóre zawody. Praca świadczona zdalnie sprawdzi się więc w przypadku niektórych profesji i wybranej grupy specjalistów.

Praca online wydaje się idealnym modelem świadczenia usług w przypadku freelancerów i przedstawicieli wolnych zawodów, takich jak copywriterzy, graficy, redaktorzy czy tłumacze. Co więcej, to wymarzony model pracy dla specjalistów z branży IT, analityków danych czy menadżerów produktu.

Oczywistym jest, że nie w każdym zawodzie możliwe będzie wykonywanie swoich obowiązków zdalnie. Takiej szansy nie będą mieli chociażby pracownicy produkcji, wielu dziedzin branży usługowej czy przedstawiciele zawodów, których praca wymaga szczególnych zabezpieczeń i prywatności – na przykład z sektora bankowości.

Praca zdalna – gdzie szukać ofert?

W aktualnej rzeczywistości osoby zainteresowane opcją pracy zdalnej z domu mają naprawdę szerokie możliwości. Coraz więcej pracodawców dostrzega potencjał, jaki drzemie w tej formie organizacji pracy i daje możliwość pełnienia obowiązków służbowych na odległość. Realia, z jakimi musieliśmy zmierzyć się podczas pandemii, uzmysłowiły nam, że tak samo efektywnie możemy pracować zarówno w siedzibie firmy, jak i we własnym mieszkaniu.

Coraz większą popularność i rosnące zainteresowanie modelem pracy zdalnej widać również w ogłoszeniach pracy. Nawet największe korporacje decydują się na zatrudnienie pracowników pełniących obowiązki w trybie online. Bez trudu znajdziemy więc oferty opatrzone hasłem „praca zdalna dodatkowa”, jak i ogłoszenia firm poszukujących pracowników zdalnych na pełen etat. Hasło „praca zdalna – oferty” coraz częściej pojawia się nie tylko w grupach zawodowych na popularnych portalach społecznościowych, ale także na profesjonalnych stronach z ogłoszeniami pracy.

Praca zdalna – umowa o pracę

Kwestia dotycząca zagadnienia: „praca zdalna – umowa o pracę” rodzi szereg pytań dotyczących kształtu umowy, która uwzględniałaby wykonywanie obowiązków służbowych poza siedzibą zatrudniającego. Warto mieć na uwadze, że w umowie o pracę konieczne jest określenie między innymi miejsca wykonywania danej pracy, jej rodzaju czy chociażby wymiaru. W związku z tym umowa o pracę zdalną powinna zawierać informację o tym, że dany pracownik swoje obowiązki będzie wykonywał poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

UWAGA:

Zawierając umowę o pracę w trybie zdalnym, konieczne jest wskazanie w dokumencie zarówno rodzaju pracy, jak i miejsca pełnienia obowiązków. 

A jak wygląda sytuacja w przypadku pracowników zatrudnionych dotychczas stacjonarnie? Czy przejście z trybu stacjonarnego na tryb zdalny wymaga formy pisemnej i aneksu do umowy? Co do zasady, w przypadku trwania zatrudnienia i porozumienia stron co do przejścia z trybu stacjonarnego na tryb pracy zdalnej w domu, zmiana warunków umowy o pracę nie wymaga formy pisemnej, a więc nie niesie za sobą konieczności zmiany umowy.

Niemniej w tym miejscu pojawia się jednak pewna wątpliwość – dotychczasowa forma umowy wskazywała przecież siedzibę zatrudnionego jako miejsce pracy, a od tej chwili będzie nim na przykład mieszkanie pracownika. To właśnie po to, by uniknąć podobnych niedopowiedzeń, kwestia ta powinna zostać uregulowana ustawowo, podobnie jak sama organizacja pracy zdalnej.

Praca zdalna – wady i zalety pracy na odległość

Od 2020 roku praca zdalna cieszy się coraz większą popularnością. Dziś w wielu przypadkach jest ona już stałym elementem zawodowej rzeczywistości. Kiedyś praca z domu wcale nie była postrzegana jako jeden z modeli organizacji pracy, ale jako benefit dla pracownika. Zabiegali o nią zatrudnieni, niekiedy spotykając się jednak z bardzo sceptycznym nastawieniem pracodawców.

Pandemiczna rzeczywistość, która wywarła na nas potrzebę dostosowania się do nowych warunków pracy, sprawiła jednak, że sami przedsiębiorcy zaczęli dostrzegać w tym modelu coraz więcej zalet. A jeśli o nich mowa – jakie plusy niesie za sobą praca online? Jakie wady może mieć praca zdalna w domu?

ZALETY PRACY ZDALNEJ DLA PRACOWNIKA I PRACODAWCY:

• niższe koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa,
• brak terytorialnych ograniczeń i możliwość współpracy z najlepszymi specjalistami mieszkającymi w różnych szerokościach geograficznych,
• wynagrodzenie uzależnione od efektów pracy, a nie czasu poświęconego na jej wykonanie,
• wygoda i komfort związany z wyborem miejsca wykonywania pracy,
• oszczędność czasu związana z brakiem konieczności dojeżdżania do siedziby pracodawcy,
• możliwość pracy w elastycznym godzinach.

WADY PRACY ZDALNEJ DLA PRACOWNIKA I PRACODAWCY:

• utrudniona kontrola nad pracownikiem zdalnym,
• trudność w motywowaniu członków zespołu,
• zanik relacji międzyludzkich i życia społecznego w miejscu pracy,
• konieczność trzymania dużej samodyscypliny przez zatrudnionego,
• trudności w oddzieleniu życia prywatnego od życia zawodowego,
• ponoszenie dodatkowych wydatków przez pracownika, np. prąd, internet.

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji z radcą prawnym w tym zakresie, skontaktuj się ze mną. Z przyjemnością omówię z Tobą WYBRANE TEMATY od strony prawno-praktycznej. Napisz do mnie tutaj >> kontakt@legalnybiznesonline.pl

 

Artykuł został przygotowany przez Zespół Praca.pl i zawiera link do tego portalu. Nie jest to artykuł sponsorowany. 

Wszystkiego Legalnego!

Ilona Przetacznik

 

Stan prawny na dzień 10.2022 r.

Obrazek wyróżniający, źródło: https://unsplash.com/photos/JmmXKlJ8MKQ