Jak RODO chroni wizerunek? Czy tylko RODO go chroni?

Czas czytania: 4 minut

Wielokrotnie w sieci słyszy się, że ktoś naruszył wizerunek osoby w Internecie. Sama się z tym spotkałam, gdy moje zdjęcie zostało użyte w ogłoszeniu o prace na stanowisko managera w restauracji.

Jak RODO chroni wizerunek? Czy tylko RODO go chroni? Czy wizerunek podlega ochronie prawnej?

Temat ten poruszyłam w #LegalnaKawa nr 32 więc jeśli wolisz słuchać i oglądać, zamiast czytać, to kliknij TUTAJ lub play poniżej:

Czy wizerunek podlega ochronie prawnej?

Wizerunek to nasze dobro osobiste. Podlega on ochronie prawnej jako dane osobowe. Definicja danych osobowych została zawarta w art. 4 pkt 1 RODO. Jest to informacja o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej, za pomocą czynników określających fizyczną tożsamość tej osoby.  Podobna definicja znajduje się w ustawie o ochronie danych osobowych.  Wizerunek jako dobro osobiste chroni też kodeks cywilny.

Dane osobowe zwykłe czy wrażliwe?

Wizerunek traktowany jest co do zasady jako dane osobowe zwykłe. Może jednak, w niektórych sytuacjach stanowić dane wrażliwe, czyli tzw. szczególne kategorie danych.

Szczególne kategorie danych zostały określone w art. 9 RODO i niejednokrotnie przysparzają wiele problemów, bo istnieje zakaz ich przetwarzania. Na szczęście, są od tego wyjątki zawarte w ust. 2 i należą do nich m.in. takie sytuacje jak:

– osoba, której dane dotyczą, wyraziła zgodę na przetwarzanie,

– przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw przez administratora lub osobę, której dane dotyczą, w dziedzinie prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej,

– przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej, a osoba, której dane dotyczą, jest fizycznie lub prawnie niezdolna do wyrażenia zgody,

– przetwarzania dokonuje się w ramach uprawnionej działalności prowadzonej z zachowaniem odpowiednich zabezpieczeń przez fundację, stowarzyszenie lub inny niezarobkowy podmiot,

– przetwarzanie dotyczy danych osobowych w sposób oczywisty upublicznionych przez osobę, której dane dotyczą,

– przetwarzanie jest niezbędne do celów profilaktyki zdrowotnej lub medycyny pracy, do oceny zdolności pracownika do pracy, diagnozy medycznej.

Jeśli interesują Cię te wyłączenia, doczytaj dokładnie ust. 2, gdyż wyjątków tych nie można interpretować rozszerzająco. Czyli musisz uważać, gdy powołujesz się na wyjątek i rzeczywiście mieć do tego podstawę.

Kiedy wizerunek to dane biometryczne i czym to grozi?

RODO w art. 4 pkt 14 wskazuje, czym są dane biometryczne. W uproszczeniu chodzi o to, że jeśli nie przetwarzasz wizerunku specjalnymi metodami technicznymi, za pomocą specjalnych technik, które w zautomatyzowany sposób rozpoznają daną osobę fizyczną, dopasowując jej cechy np. owal twarzy lub odcisk palca do imienia i nazwiska, to nie masz się czym martwić.

Z taką sytuacją mamy do czynienia np. w przypadku paszportów i dowodów osobistych. Po odcisku palca administrator może zidentyfikować Cię i Twoje dane osobowe.

Podsumowując, wizerunek to dane osobowe zwykłe, ale wizerunek + specjalne techniki przetwarzania to dane osobowe wrażliwe, a ich przetwarzanie możliwe jest tylko na podstawie określonych w RODO warunków (art. 9 ust. 2 RODO).

Co na to prawo autorskie? Jak ono chroni wizerunek?

Nie tylko RODO chroni wizerunek. Ochronę wizerunku już dawno zapewniała ustawa o prawach autorskich i prawach pokrewnych w art. 81 ust. 1.

Utrwalanie wizerunku to jedna sprawa, a jego rozpowszechnianie to inna. Jeśli chcesz rozpowszechniać wizerunek klientek, pracowników czy innych osób fizycznych, pamiętaj o ich zgodzie!

Czy zgoda musi być na piśmie?

Nie musi ona być na piśmie, ale dla Twojego bezpieczeństwa dobrze gdyby była.

Zgoda powinna zawierać takie elementy jak:

• datę i miejsce jej wyrażenia,
• cel i zakres wykorzystania wizerunku,
• czas, na jaki zgoda jest udzielona,
• podpis pracownika lub innej osoby, która udziela zgody.

Kiedy zgoda nie jest potrzebna?

Nie zawsze zgoda musi być wyrażona. Jak wiesz, jest wiele zdjęć w Internecie, na których przedstawiona jest osoba publiczna np. polityk, aktorka, Prezydent. Czy ich wizerunek można rozpowszechniać? Przecież niemożliwe jest uzyskanie ich zgody, a co najmniej utrudnione…

Na szczęście, art. 81 ust. 2 zawiera pewne wyjątki od konieczności brania od wszystkich zgód. Nie trzeba tego robić, gdy mamy do czynienia z:

• osobą publiczną,
• gdy osoba jest szczegółem większej całości, kompozycji.

Wiem, że wiele osób zastanawia się, czy zdjęcie ze ślubu, imprezy rodzinnej, imprezy firmowej itd., na którym przedstawione są różne osoby, albo nawet stanowią tło, można publikować w social mediach. To wszystko zależy, a napiszę o tym następnym razem.

Więcej mówiłam podczas LIVE na fanpage Ilona Przetacznik – #Legalny Biznes Online. Jeśli ten temat Cię interesuje, daj mi znać w komentarzach.

W następnym artykule w tym temacie opowiem o tym, jak naruszono mój wizerunek i co z tym zrobiłam. Jeśli już teraz Cię to interesuje, odsyłam również do LIVE, bo co nie co wspomniałam i… poprosiłam Cię o radę. A po więcej artykułów na temat RODO zapraszam tu.

A jeśli potrzebujesz pełnej dokumentacji RODO dla Małej Firmy, koniecznie zapoznaj się z Pakietem RODO MUST HAVE, który zawiera niezbędne minimum i który bardzo łatwo dostosujesz do swoich potrzeb.

Wszystkiego Legalnego

 Ilona Przetacznik

Stan prawny na dzień 19.09.2018 r.